Uitgangspunten van de Basiscursus Cognitieve Gedragstherapie

Binnen de cognitieve gedragstherapie worden twee belangrijke richtingen onderscheiden: de richting waarin de ‘individuele case benadering’ centraal staat en die waarin bij voorkeur effectief gebleken standaardbehandelingen worden toegepast. De eerste richting is theoretisch georiënteerd (‘theory-based’) en zoekt aansluiting bij een experimenteel-psychologisch en leerpsychologisch kader. De tweede is vooral praktisch/empirisch van aard (‘evidence-based’) en zoekt inspiratie in vergelijkende effectstudies. In de geest van de basiscursus wordt de toekomst van de cognitieve gedragstherapie, en daarmee feitelijk die van de psychotherapie, gezien als een integratie van beide benaderingen met elkaar te integreren.

In de basiscursus worden de cursisten vertrouwd gemaakt met beide richtingen. Het eerste deel van de cursus staat vooral in het teken van het leggen van het `fundament’ van de cognitieve gedragstherapie. Cursisten worden vertrouwd gemaakt met de leertheorie en hierop gebaseerde leerprincipes. In het verlengde hiervan worden zij vertrouwd gemaakt met het toepassen van de individuele theoretisch geïnspireerde zoekschema’s die bekend staan als functie- en betekenisanalyse (FABA’s) en gedachterapporten. Deze richting blijft gedurende de gehele cursus terugkomen. In het tweede deel van de cursus ligt de nadruk, zij het gedeeltelijk impliciet, kennis met enkele gestandaardiseerde en op specifieke klachten gerichte interventies binnen cognitieve gedragstherapie. De nadruk op de standaardbehandelingen is voorbehouden aan en dient te worden aangeboden in de Vervolgcursus Cognitieve Gedragstherapie.

Het idee achter dit ‘twee richtingen beleid’ is, dat de voorhanden zijnde standaardbehandelingen niet 100 procent trefzeker kunnen zijn om deze als vanzelfsprekend in alle gevallen toe te kunnen passen wanneer aan de betreffende DSM-classificatie is voldaan. Anderzijds kleeft aan de geïndividualiseerde  benadering het risico dat de therapeut onevenredig veel tijd kwijt is met het opstellen van een theoretische verklaring voor het klachtenbeeld, hetgeen ten koste kan gaan van een daadkrachtige en effectieve behandeling. Kennis van beide richtingen wordt daarom noodzakelijk geacht om de voordelen van beide benaderingen te kunnen optimaliseren en de risico’s ervan te kunnen minimaliseren.

 

Doelstellingen van de Basiscursus

Aan het einde van de cursus worden cursisten geacht voldoende bekend te zijn met het toepassen van het cognitief gedragstherapeutisch proces en voldoende kennis te hebben van een aantal basale cognitief-gedragstherapeutische interventies opdat zij, onder supervisie, op verantwoorde wijze eenvoudige cognitieve gedragstherapieën kunnen uitvoeren. Tijdens de cursus leren cursisten de verschillende fases in het cognitief gedragstherapeutisch proces toe te passen en maken zij kennis met het belang van de therapeutische attitude en de kwaliteit van de therapeutische relatie.

Uitgangspunten van de Vervolgcursus Cognitieve Gedragstherapie

Uit veel onderzoek is onmiskenbaar naar voren gekomen dat in veel gevallen een protocollaire behandeling uit een oogpunt van efficiëntie en effectiviteit de voorkeur verdient boven een maatbehandeling. Tegelijkertijd is duidelijk dat (lang) niet alle patiënten (voldoende) opknappen van een protocollaire behandeling, dat er soms complicaties optreden in de behandeling en dat er (nog) niet voor alle stoornissen een wetenschappelijk gefundeerde protocollaire behandeling voorhanden is. Kennis en kunde op het gebied van probleemtaxatie en het ontwerpen van een geïndividualiseerd behandelplan blijft voorlopig dan ook noodzakelijk in de (cognitief-gedragstherapeutische) praktijk. De cursus heeft dan ook als uitgangspunt dat protocollaire behandeling en maatbehandelingen elkaar niet uitsluiten maar elkaar kunnen en moeten aanvullen.

 

Doelstellingen van de Vervolgcursus

Aan het einde van de cursus zijn cursisten vertrouwd met 1) de vaardigheden die nodig zijn een protocollaire behandeling adequaat uit voeren en 2) in voorkomende gevallen het behandelplan zodanig kunnen aanpassen en een (deel)behandeling op maat kunnen ontwerpen en uitvoeren.

De nadruk in de cursus ligt uitdrukkelijk meer op training van vaardigheden dan op discussie en/of min of meer passieve kennisoverdracht.

Het nivo van de training is conform de fase waarin de cursisten zich bevinden in hun ontwikkeling tot gedragstherapeut. Dat betekent dat zowel de taxatievaardigheden als de interventievaardigheden worden geleerd/getraind en worden beoordeeld op vervolgniveau.